LUẬN VỀ PHIỀN NÃO TRỤ ĐỊA, VÔ MINH TRỤ ĐỊA

(Trích Tâm Tông Và Trò Chơi Trí Tuệ - Tác giả Lý Tứ - Dân Trí xuất bản - Hanoibooks phát hành 03/2022)

Các bạn !!!

Có vị HĐ hỏi về hai thứ trụ địa. Đó là, Vô minh trụ địa và Phiền não trụ địa... Mình xin trả lời vắn tắt như sau:

Người tu hành có hai thứ cần phải loại ra khỏi tâm và trí, đó là “Phiền não trụ địa” và “Vô minh trụ địa”. Phiền não trụ địa thuộc về tâm, Vô minh trụ địa thuộc về trí...!!!

Có một số Luận giả gộp hai thứ trụ địa này thành năm món, gọi là Ngũ trụ địa phiền não. Cũng có Luận giả cho rằng, Vô minh trụ địa của xuất thế gian, thuộc về hoặc giới ngoại, phải trải qua Bất tư nghì biến dịch sanh tử mới chấm dứt...!!!

Theo mình thì, để riêng hai món, gộp chung thành năm, hay phân thành bốn hoặc giới nội, một hoặc giới ngoại... tất cả đều không quan trọng. Mà, làm thế nào có thể tống khứ, không cho hai món này cư trú bất hợp pháp trong tâm trí của người tu hành mới là điều quan trọng nhất !!!

Ta có thể hiểu, Vô minh trụ địa như bóng tối, Phiền não trụ địa như ma quỷ... Tất nhiên, theo quan niệm thế gian, ở đâu tối tăm ở đó ma quỷ cư trú !!! Và, chúng ta cũng biết, trí tuệ như mặt trời, tâm thức như thế giới... Mặt trời lặn, thế giới tối tăm !!! Mặt trời mọc, thế giới sáng tỏ !!! Bây giờ, chúng ta thử điểm qua hai thứ trụ địa này, và tìm xem Phật đạo dùng cách gì để làm cho thế giới sáng soi, xua tan bóng tối, quét sạch "phiền ma não quỷ" !!!

- Phiền não trụ địa là gì ???

Là nơi cư trú của hết thảy phiền não, trụ địa này thuộc về Phiền não chướng. Có bốn nơi để phiền não cư trú đó là: Kiến nhất thiết xứ phiền não trụ địa, Dục ái phiền não trụ địa, Sắc ái phiền não trụ địa và Vô minh ái phiền não trụ địa !!!

• Kiến nhất thiết xứ phiền não trụ địa: Thấy nghe phân biệt, phiền não phát sinh. Dứt phân biệt, phiền não này chấm dứt !!!

• Dục ái phiền não trụ địa: Năm căn thân ham mê năm trần mà sinh phiền não. Sơ thiền đoạn phiền não này !!!

• Sắc ái phiền não trụ địa: Mê sắc thân mà sanh phiền não. Tứ thiền dứt phiền não này !!!

• Vô minh ái phiền não trụ địa: Tham đắm nghĩ suy, ham ưa vọng tưởng mà sinh phiền não. Thành tựu Tứ không định dứt chín phần, chứng Diệt thọ tưởng định chấm dứt toàn phần.

Phiền não trụ địa gọi là Pháp tương ưng... Có nghĩa rằng, phiền não dứt thì tâm thanh tịnh, tâm thanh tịnh thì phiền não dứt !!!

- Vô minh trụ địa !!!

Gồm ba phần, hai phần của hoặc giới nội, một phần của hoặc giới ngoại !!!

• Vô minh trụ địa của hoặc giới nội gồm Nhuận chi vô minh và Căn bản vô minh, hai thứ vô minh này thuộc về Sở tri chướng !!!

• Vô minh trụ địa hoặc giới ngoại là Vô minh trụ địa của Bất tư nghì biến dịch sanh tử, thuộc về Sở trí ngu !!!

Để dễ hiểu các thứ vô minh nói trên, ta có thể lấy ví dụ về quả trứng. Quả trứng gồm có ba phần cơ bản: Vỏ trứng, lòng đỏ và lòng trắng. Nhuận chi vô minh như lòng đỏ, Căn bản vô minh như lòng trắng, lòng đỏ và lòng trắng bị hư, quả trứng không thể nở ra con gà. Một chúng sanh, do hai thứ vô minh này làm cho tăm tối, hai thứ này chấm dứt, tăm tối của chúng sanh chấm dứt, tăm tối của chúng sanh chấm dứt Thánh trí sẽ hiện !!!

Thánh trí đã hiện nhưng chưa thể thoát ra khỏi cái ngu ba thừa... Giống như quả trứng đã hư, nhưng bản thân cái vỏ hãy còn, cái vỏ hãy còn chính là Vô minh trụ địa hoặc giới ngoại, chính cái vỏ này là lớp ngăn che bên ngoài làm cho ba thừa không thấy được thiệt tướng vạn pháp...!!! Đây là hình ảnh, "con ếch mắt sáng" ngồi dưới đáy giếng, thế giới đối với con ếch không lớn hơn cái giếng, muốn biết tướng chơn thật của thế giới, con ếch phải ra khỏi cái giếng !!! Thánh trí muốn thoát ra khỏi cái hạn hẹp của ba thừa để thành tựu Phật trí, phải phá bỏ lớp vỏ cuối cùng của Sở trí ngu, gọi là ra khỏi “Vô minh trụ địa hoặc giới ngoại” !!!

• Nhuận chi vô minh: Tiền ngũ thức mù tối. Dứt tập, hết vô minh này !!!

• Căn bản vô minh: Ý thức mù tối. Chứng diệt, hết vô minh này !!!

• Vô minh trụ địa: Trí tuệ bị che lấp bởi Sở trí ngu. Thành tựu Đạo đế, hết cái ngu này !!!

Các bạn !!!

Chắc có lẽ giờ này các bạn hiểu rõ về ba phần của Vô minh trụ địa !!!

Con đường tiến về Vô thượng trí còn rất dài !!! Con ếch cần phải "phiêu lưu khắp thế gian" để một ngày kia hùng hồn tuyên bố với bạn bè rằng, "Thế giới nhất định lớn gấp...ba...trăm...lần... cái...giếng...nhà...ta". Ha ha ha ha !!!

11-2010

LÝ TỨ