VÔ NIỆM
Lục tổ Huệ Năng nói.
Vô niệm làm tông,
Vô tướng làm thể,
Vô trụ làm gốc.
Vô niệm là đối với niệm mà không niệm, đổi trên các cảnh mà tâm không nhiễm . Ý của Lục Tổ là khi đối diện với trần cấu thì giữ tâm đừng dính mắc , đừng khởi ý niệm tham , tức là thấy thì cái gì cũng thấy mà như không thấy gì hết . Cái nghe, nếm, ngửi , biết ... cũng vậy. Vô niệm mà Lục Tổ muốn nói ở đây chính là Chánh niệm.
Ngược với Trí Tuệ trong Phật Đạo, Con người vì mê lầm mà nghĩ rằng thân mình tức là ngũ uẩn là thật và vạn pháp sinh diệt cũng là thật cho nên cuộc sống mới quay cuồng đau khổ . Nếu ta hiểu cái thật Tướng của con người cũng như vạn hữu là Vô tướng thì không còn điên đảo nữa . Đây là pháp quán Vô Ngã tức là thân này không là Ta và thế gian vạn vật không phải là của Ta mà Bát Nhã Tâm Kinh gọi là ngũ uẩn giai không .
Vô trụ là tâm không dính mắc ở nơi nào tức là sáu căn không dính mắc sáu trần . Đây là quán vạn pháp là Vô Thường , Vô Ngã theo góc độ Chánh kiến, Chánh tư duy mà kinh Kim Cang gọi là “ Ưng vô sở trụ nhi sanh kỳ tâm , Nhược tâm hữu trụ tức vi phi trụ ” nghĩa là tâm có chỗ trụ thì không bao giờ thấy được chân lý.
KỆ KHAI TÂM
Khi mê, thấy có sắc không
Ngộ thời, tâm diệt sắc vong tức thì
Ngộ thời, sắc chẳng khác không
Mê thời, không ấy cũng thành sắc kia
Ngộ thời, sắc chính là không
Mê thời, không ấy chờ mong sắc này
Vượt qua bể khổ trần ai
Đến bờ giác ngộ chẳng hai trong lòng
Ai người có trí chớ mong
Sắc không như bóng nhạn trông đáy hồ
Vô niệm tức niệm Nam Mô
Không tâm đích thực đến bờ bên kia!!!
Kệ Khai Tâm - Lý Tứ - Lý Gia (lytu.vn)